Wat is verpleging (Wlz)?

Het verzekerde pakket van de Wet langdurige zorg (Wlz) omvat onder andere persoonlijke verzorging, begeleiding en verpleging als vormen van zorg. Dit staat beschreven in artikel 3.1.1 van de Wet langdurige zorg. Deze vormen van zorg zijn onderdeel van de aanspraak in alle leveringsvormen: verblijf in een instelling, volledig pakket thuis (vpt), modulair pakket thuis (mpt) en persoonsgebonden budget (pgb). Meer informatie hierover staat op de pagina ‘Leveringsvormen’.

Deze pagina gaat over verpleging. Voor meer informatie over onze andere diensten. Klik dan hier (link naar pagina Een persoonsgerichte zorgaanbieder met oog voor diverse culturen >>) 

Passende zorg

Of en in welke mate de cliënt aanspraak heeft op persoonlijke verzorging, begeleiding en verpleging is afhankelijk van welk zorgprofiel is geïndiceerd en welke zorg daarbij hoort. Het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) stelt het best passende zorgprofiel vast en vermeldt dat in het indicatiebesluit. De zorgprofielen staan beschreven in bijlage A bij artikel 2.1 Regeling langdurige zorg. De zorgprofielen zijn globaal omschreven en niet uitgedrukt in uren zorg per week. In de zorgplanbespreking maken cliënt en zorgaanbieder vervolgens concrete afspraken over de te leveren zorg.

Verpleging

Verpleging in de Wlz omvat verpleegkundige zorg. Het gaat daarbij in de Wlz vooral om het uitvoeren van verpleegkundige handelingen. Het kan, afhankelijk van de zorgzwaarte van de cliënt, ook gaan om signalerende, begeleidende en voorlichtende taken of het oefenen van het uitvoeren van verpleegkundige handelingen door de verzekerde zelf of zijn mantelzorger.

Als een verzekerde niet voldoet aan de criteria voor de Wlz en is aangewezen op verpleging, dan valt dit onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Dit valt dan onder de verzekerde prestatie ‘Verpleging in de wijk’.

Afbakening van de aanspraak

Binnen de Wlz is verpleging af te bakenen van persoonlijke verzorging en van begeleiding. Daarnaast is verpleging op grond van de Wlz af te bakenen van verpleging Zvw.

Onderscheid verpleging en persoonlijke verzorging

Voor het onderscheid tussen verpleging en persoonlijke verzorging geeft de aard van de zorg de doorslag.

Het uitgangspunt is: alles wat mensen gebruikelijk aan zelfzorg uitvoeren is persoonlijke verzorging. Dat geldt niet alleen voor de persoonlijke verzorging die iedereen nodig heeft zoals bijvoorbeeld wassen, maar ook voor de persoonlijke verzorging die nodig is vanwege een gezondheidsprobleem, zoals een stoma.

Verpleging in de Wlz omvat verpleegkundige zorg. Het gaat daarbij in de Wlz vooral om het uitvoeren van verpleegkundige handelingen maar het kan, afhankelijk van de zorgzwaarte van de cliënt, ook gaan om signalerende, begeleidende en voorlichtende taken of het oefenen van het uitvoeren van verpleegkundige handelingen door de verzekerde zelf of zijn mantelzorger.

Bij de vraag tot welke zorgvorm iets hoort, is het beroep van de zorgverlener niet van belang. Het onderscheid loopt niet parallel met de historische taakverdeling tussen verpleegkundigen en verzorgenden. De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) bepaalt dat de geleverde zorg goed moet zijn. De zorg moet dus worden geleverd door iemand die bekwaam is. Het uitvoeren van voorbehouden handelingen in opdracht van een arts is verpleging.

Activiteiten die horen bij verpleging

Toedienen van medicatie

Het aanreiken of toedienen van medicijnen behoort tot persoonlijke verzorging. Ook het toedienen van medicatie bij een intacte huid (zalf, oog- oor- en neusdruppels) valt onder persoonlijke verzorging.

Toedienen van medicatie is verpleging als de huid niet intact is, zoals bij injecteren en het aanbrengen van medicatie op een niet-intacte huid.

Sondes en katheters

Het inbrengen en verwijderen van sondes, katheters en dergelijke is verpleging. Vloeistoffen of stoffen via sondes, katheters en dergelijke inbrengen of laten afvloeien, bijvoorbeeld voeding of blaasspoeling, is persoonlijke verzorging.

Verzorging lichaamsopeningen

Het inspecteren, schoonhouden en verzorgen van natuurlijke en onnatuurlijke lichaamsopeningen (stoma, tracheastoma, insteekopening PEG-sonde) bij een intacte huid is persoonlijke verzorging. Bij een niet-intacte huid is het verpleging.

Ook het verzorgen van wonden valt onder verpleging.

Uitvoeren voorbehouden handelingen

Het uitvoeren van voorbehouden handelingen in opdracht van een arts is verpleging. Vereiste is wel dat aan voorwaarden als bekwaamheid en duidelijke opdracht is voldaan. De wet BIG regelt welke beroepsbeoefenaar bevoegd is voor het verrichten van welke handeling.

Onderscheid tussen verpleging en begeleiding

De aard van de zorg bepaalt of het gaat om verpleging of begeleiding. Het beroep van degene die de zorg levert, is niet van belang. Het feit dat de zorg door een verpleegkundige wordt geleverd betekent dus niet meteen dat het verpleging is. Het aanleren van verpleegkundige handelingen valt onder verpleging.

Afbakening Wlz en Zvw

Verpleging op grond van de Wlz omvat in principe alle verpleegkundige zorg, ook de verpleging die noodzakelijk is vanwege een medisch specialistische behandeling, bijvoorbeeld als de medisch specialist wondverzorging of het toedienen van injecties voorschrijft. Het enkele feit dat de medisch specialist verantwoordelijk is, maakt de verpleging nog geen onderdeel van de Zvw. De leveringsvorm is ook niet van belang. Alleen in uitzonderlijke situaties, waarbij de medisch specialist de verpleegkundige zorg direct aanstuurt, kan de verpleging ten laste van de Zvw komen.

Kan ik zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) ook thuis krijgen?

U kunt Wlz-zorg alleen thuis ontvangen als u met de nodige zorg gezond en veilig thuis kunt blijven wonen. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) beoordeelt of u zorg kunt krijgen vanuit de Wlz.

Mogelijkheden Wlz-zorg thuis

Zorgkantoren regelen dat mensen de juiste langdurige zorg krijgen. Het zorgkantoor bespreekt met u de mogelijkheden. Dit zijn:

Een zorgaanbieder levert alle zorg thuis
Één zorgaanbieder levert alle zorg bij u aan huis. Hierbij horen ook maaltijden, huishoudelijke hulp en dagbesteding. Eigenlijk ontvangt u dus dezelfde zorg als in een zorginstelling, maar dan thuis. De huur of de hypotheek van uw woning moet u zelf blijven betalen. Dit heet een ‘volledig pakket thuis’ (vpt). De afspraken worden opgeschreven in het zorgplan.

Verschillende zorgaanbieders leveren zorg thuis (deel zelf regelen)
U krijgt zorg van verschillende zorgaanbieders. Hierbij horen niet de maaltijden. Ook de huur of de hypotheek van uw woning moet u zelf blijven betalen.
Wij hebben een contract met het zorgkantoor. U neemt van ons dan zorg in natura af. U kiest deze zorgaanbieders dus niet zelf uit. Het zorgkantoor regelt de administratie.
Andere zorgaanbieders huurt u zelf in en kiest u dus ook zelf uit. Deze zorgaanbieders worden betaald vanuit uw persoonsgebonden budget (pgb). De afspraken die u als werkgever met uw zelf gekozen zorgverleners maakt, worden beschreven in zorgovereenkomsten. Dit pakket heet een ‘modulair pakket thuis’ (mpt).

Alle zorg thuis zelf regelen: persoonsgebonden budget (pgb)
U krijgt zorg van verschillende zorgaanbieders en huurt al deze zorgaanbieders zelf in. U ontvangt hiervoor van het zorgkantoor een persoonsgebonden budget dat beschikbaar is bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). De declaraties van uw zorgverleners dient u bij de SVB in. U legt de afspraken per zorgaanbieder vast in een zorgovereenkomst. Het zorgkantoor controleert de afspraken. De SVB betaalt de zorgverleners uit.

Zorg thuis zonder Wlz-indicatie

Heeft u geen Wlz-indicatie (hierin staat dat u zorg vanuit de Wlz nodig heeft), maar wel behoefte aan zorg en ondersteuning thuis? Lees dan de pagina Welke hulp kan ik thuis krijgen van de gemeente vanuit de Wmo?